Próchnica, czyli wszystko, co musisz o niej wiedzieć – zapobieganie, odmiany, dlaczego jest groźna, czy genetyka ma znaczenie?

Zdrowy uśmiech ma ogromny wpływ na nasze życie. Według psychologów przyczynia się do tego, jak nasze dzieci są postrzegane przez innych, wspiera budowanie poczucia własnej wartości, a także ułatwia budowanie relacji międzyludzkich. Zęby i ich stan równie często podawane są jako źródło kompleksów.

Choroby zębów niosą za sobą również inne konsekwencje. Mogą wpłynąć na mowę naszego dziecka i nawyki żywieniowe. Dlatego higiena jamy ustnej i regularne wizyty u dentysty są tak ważne. Zadbajmy o to, by nasze dzieci uśmiechały się tak często, jak tylko chcą!

Próchnica u dzieci to prawdziwa plaga współczesnych czasów, która jest niestety często bagatelizowana przez rodziców. Wiele osób nadal myśli, że zęby mleczne i tak wypadną, więc nie podejmuje leczenia zębów swoich pociech. To ogromny błąd!

Mogliście o tym przeczytać w naszym poprzednim wpisie na blogu Fakty i mity, czyli co przyszła Mama powinna wiedzieć o higienie jamy ustnej u niemowląt i małych dzieci. Pamiętajcie, że jeden chory ząb bardzo szybko zaraża kolejne. Z tego powodu leczenie próchnicy zaleca się rozpoczynać możliwie jak najwcześniej.

Czym tak naprawdę jest próchnica zębów?

Próchnica zębów początkowo prowadzi do demineralizacji szkliwa, osłabia jego strukturę i pozwala wnikać bakteriom głębiej do kolejnych warstw zęba. Pierwszym objawem, jaki możemy dostrzec jest tzw. plama próchnicowa, czyli kredowobiała, matowa plamka. Z czasem plamka próchnicowa ciemnieje, a odwapniona warstwa szkliwa ulega uszkodzeniu, co prowadzi do powstania ubytku.

Jakie są etapy próchnicy?

Próchnicę możemy podzielić na trzy podstawowe stadia:

Próchnica powierzchniowa, która doprowadza do nieodwracalnych ubytków w szkliwie. 

Próchnica średnia występuje, gdy uszkodzona zostaje zębina, a na powierzchni zęba pojawia się ciemna plama.

Próchnica głęboka objawia się ubytkiem sięgającym aż do miazgi zębowej, a my odczuwamy silny ból. 

Jak chronić dzieci przed próchnicą i ubytkami?

Profilaktyka zapobiegania próchnicy i ubytkom powinna rozpocząć się już od pierwszych dni naszego dziecka na świecie. Zacznij od przemywania dziąseł wodą, dzięki czemu maluch od małego będzie powoli przyzwyczajany do higieny jamy ustnej.

Wraz z wyrośnięciem pierwszego ząbka powinniśmy kupić pierwszą, dostosowaną do wieku szczoteczkę i odpowiednią pastę do zębów. Pierwszy ząbek możemy myć dziecku samą wodą albo użyć pasty dostosowanej do wieku i potrzeb naszego dziecka.

AzetaBio to włoska marka, która wyszła naprzeciw oczekiwaniom najmłodszych i ich rodziców, wspierając walkę o zdrowy uśmiech dzieci i dorosłych. Pasty są produkowane z naturalnych składników i zawierają ksylitol, który naturalnie zapobiega powstawaniu próchnicy. Dostępne są w różnych owocowych smakach, które zachęcą dziecko do codziennego mycia ząbków i pomogą zbudować zdrowe nawyki.

Na początku przygody z myciem zębów dziecko traktuje to jako swego rodzaju atrakcję, nowe doświadczenie, więc warto to wykorzystać i ukształtować codzienną rutynę. Nie wolno zapominać również o regularnych kontrolach u stomatologa.

Jakie są przyczyny próchnicy zębów?

Jedną z najczęstszych przyczyn rozwoju próchnicy jest obecność tzw. płytki nazębnej. Jest to miękki i lepki nalot, który ściśle przylega do powierzchni zębów, jednak da się go usunąć podczas szczotkowania i czyszczenia nicią dentystyczną. Składa się z bakterii (nie próchnicotwórczych i próchnicotwórczych) oraz węglowodanów i odtwarza się po każdym szczotkowaniu.

Jeśli zapomnimy o regularnej higienie jamy ustnej, na płytce nazębnej zaczną odkładać się sole mineralne, co doprowadzi do powstania kamienia nazębnego, a ten można usunąć już tylko w gabinecie stomatologicznym.

Co z próchnicą zębów u dzieci?

Czasami dziwimy się, że na zębach naszego malucha tak wcześnie pojawiają się pierwsze oznaki próchnicy. Nie zdajemy sobie sprawy, że zęby mleczne są znacznie bardziej narażone na wszelkie choroby niż zęby dorosłego człowieka. Zaatakowane przez próchnicę bardzo szybko zostają zniszczone, a bakterie w jamie ustnej bez trudu przenoszą się z jednego ząbka na drugi. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej rozpocząć profilaktykę próchnicy u naszych dzieci. 

Najczęstszymi powodami pojawienia się próchnicy u dziecka jest:

• Niewłaściwa dieta – podawanie dziecku produktów bogatych w cukier, słodkich soczków oraz usypianie dziecka przy butelce (próchnica butelkowa); 
• Zła higiena jamy ustnej – brak mycia zębów mlecznych lub mycie powierzchowne, a także pomijanie płukania ust dziecka po karmieniu;
• Uwarunkowania genetyczne – skłonność do próchnicy dziedziczymy także po przodkach.

Jak zapobiegać próchnicy?

• Zmień nawyki żywieniowe

Ogranicz w diecie pokarmy bogate w cukry proste. Jest to szczególnie istotne u dzieci, które chętnie sięgają po słodycze i przekąski, a które dopiero uczą się higieny jamy ustnej. Należy zadbać o to, by słodkie i kwaśne produkty nie pozostawały na zębach zbyt długo. Wieczorne szczotkowanie zębów warto zaplanować po ostatnim posiłku dnia.

• Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej

Higiena jamy ustnej jest niezwykle istotnym elementem profilaktyki. Zęby należy szczotkować przynajmniej dwa razy dziennie. Wybór szczoteczki oraz technikę mycia zębów najlepiej omówić z higienistką stomatologiczną lub dentystą.

• Pamiętaj o regularnych kontrolach u dentysty

Pierwsza wizyta u stomatologa powinna odbyć się zaraz po pojawieniu się zębów mlecznych u dziecka. Kolejne wizyty kontrolne powinny mieć miejsce co 3-6 miesięcy, ponieważ u dzieci choroby zębów postępują szybciej.

Czy próchnicę możemy odziedziczyć?

Rodzice, słysząc, że u malców występuje próchnica, bardzo często mówią „ja też miałem słabe zęby, to na pewno po mnie”. I choć niektóre choroby genetyczne mające wpływ na rozwój zębów (np. na prawidłową mineralizację szkliwa lub zębiny), jeśli występują, mają istotne znaczenie, to jest to sytuacja bardzo rzadka, a osoby chore są dokładnie poinformowane o istniejącej wadzie.

Niestety próchnica to przede wszystkim nieprawidłowe schematy higieniczne i nieprawidłowa dieta, a nie wina naszych genów. Należy jednak pamiętać, że jest to choroba zakaźna, więc często nieświadomie możemy przekazać bakterie próchnicotwórcze naszemu dziecku poprzez całowanie, oblizywanie łyżeczki czy smoczka.

Na koniec przygotowaliśmy kilka trików, które pomogą Twojemu dziecku polubić mycie zębów!

1. Zadbaj o to, aby Twoje dziecko miało szczoteczkę i pastę odpowiednią dla swojego  wieku. 

2. Nie przesadzaj z ilością pasty do zębów. Ilość pasty powinna zostać dostosowana do wieku dziecka!

3. Pozwól dziecku myć zęby samemu. Z początku będzie trzeba je poprawiać, ale dzieci bardzo szybko się uczą i z dnia na dzień będzie tylko lepiej.

4. Zadbaj o systematyczność już od pierwszych tygodni życia. Myj zęby ze swoimi dziećmi rano, po posiłkach i wieczorami. Jeżeli zadbasz o dobre przyzwyczajenia, to Twoje starsze dziecko będzie miało wpojony nawyk mycia zębów przynajmniej dwa razy dziennie. Jest on bardzo ważny, jeżeli Twoje dziecko ma uniknąć poważnych problemów dentystycznych w przyszłości.

5. Zabieraj swoje dziecko na wizyty u dentysty, nie bój się zadawać pytań w jego obecności. Ważne, żeby od najmłodszych lat dziecko wiedziało (i widziało na własne oczy), że dentysta to nic strasznego i nie ma się czego bać.

6. Wytłumacz dziecku, dlaczego mycie zębów jest takie ważne, ale nie strasz go! Możesz pokazać ilustracje, jak poprawnie myć zęby i zdjęcia dzieci z brakującymi ząbkami, aby przestrzec, że tak się właśnie dzieje, gdy się nie myje zębów.

7. Kontroluj mycie ząbków, nawet kiedy Twoje dziecko robi to już samodzielnie.

8. Świeć przykładem! Jeżeli Twoje dziecko nie będzie widziało, że Ty też myjesz zęby, to będzie się zastanawiać, czy faktycznie jest to takie ważne, skoro mama i tata tego nie robią. Dzieci naśladują dorosłych, więc staraj się myć zęby wieczorami ze swoimi dziećmi!

 

Pamiętaj również, że każde dziecko jest inne i u każdego nauka mycia zębów może przebiegać inaczej. Bądź konsekwentna, nie poddawaj się, a efekty przyjdą.

Twoje dziecko będzie cieszyć się zdrowymi zębami, świeżym oddechem i z dumą będzie prezentować swój uśmiech!