Style przywiązania - jakie zachowania przejmujemy po rodzicach?
Czym jest przywiązanie?
Przywiązanie jest stanem emocjonalnym, w którym jednostka odczuwa silną tendencję do szukania bliskości z inną, konkretną osobą, szczególnie w sytuacjach stresu, trudności lub zagrożenia. Przywiązanie to potrzeba bycia blisko kogoś konkretnego, ważnego w naszym życiu, zwłaszcza w trudnych chwilach. W dorosłym życiu, obiektem przywiązania najczęściej staje się współmałżonek lub partner. To, jaką postawę przyjmujemy w związku – pełną pewności siebie i spokoju, czy raczej charakteryzującą się lękiem lub agresją – zależy od naszego stylu przywiązania, który kształtujemy w dzieciństwie poprzez relacje z matką lub innym opiekunem, zwanymi inaczej Figurą przywiązania.
Teoria przywiązania
Mary Ainsworth i John Bowlby, twórcy teorii przywiązania, wykazali, że każdy z nas rozwija swój własny styl przywiązania we wczesnym dzieciństwie. Nasze kontakty z pierwszymi opiekunami wpływają na nasze przekonania o sobie samym i świecie, co w konsekwencji kształtuje sposób, w jaki tworzymy relacje w dorosłym życiu.
Style przywiązania
Styl przywiązania jest określany jako wewnętrzny model operacyjny, który powstaje w wyniku relacji dziecko-opiekun. Istnieją trzy główne style przywiązania:
1. Styl unikający (Typ A)
Mama jest nieobecna lub niezdolna do reagowania na potrzeby dziecka, co prowadzi do poczucia odrzucenia. Dzieci te w przyszłości mają trudności z intymnością i zaufaniem w związkach. W dorosłości często unikają bliskości, kontrolują emocje, manifestują pozorną niezależność i unikają okazywania słabości.
2. Styl bezpieczny (Typ B)
Matka reaguje na potrzeby dziecka, co buduje stabilne poczucie własnej wartości i przekonanie, że mamy prawo do miłości. Dzieci te chętnie eksplorują świat, są pewne siebie i łatwo nawiązują relacje społeczne. W dorosłym życiu potrafią tworzyć trwałe, zdrowe relacje, kontrolować emocje, wspierać innych i zwracać się o pomoc.
3. Styl lękowo-ambiwalentny (Typ C)
Matka jest niekonsekwentna w reagowaniu na potrzeby dziecka, co powoduje, że dziecko czuje się raz kochane, a innym razem niepotrzebne. Dzieci te w dorosłości martwią się o miłość partnera, są zazdrosne, czują się niedoceniane, a ich związki często są burzliwe i pełne skrajnych emocji.
Czy styl przywiązania można zmienić?
Styl przywiązania można zmieniać poprzez odpowiednie interwencje, takie jak program „Krąg ufności” (Circle of Security). Program ten uczy opiekunów wzmacniania przywiązań wspomagających zdrowy rozwój dziecka, co ma pozytywny wpływ na zdolność do tworzenia zdrowych relacji w dorosłości. Możemy również zmienić nasze zachowanie podczas terapii, intensywnej pracy nad sobą. Styl przywiązania często zmieniamy też przejmując go od bliskiej nam osoby na przykład partnera.
Jak styl przywiązania wpływa na regulację emocji?
Styl przywiązania wpływa na układ regulacji emocji. Trudności w regulacji emocji są podstawą wielu zaburzeń psychiatrycznych, takich jak zaburzenia osobowości, afektywne, lękowe oraz uzależnienia. Dlatego praca nad stylem przywiązania jest kluczowa w terapii wielu problemów emocjonalnych i behawioralnych.
Styl przywiązania, który kształtuje się w dzieciństwie, ma ogromny wpływ na całe nasze życie, determinuje sposób, w jaki wchodzimy w relacje i radzimy sobie z emocjami. Zrozumienie i praca nad tym aspektem naszej psychiki może prowadzić do zdrowszych i bardziej satysfakcjonujących relacji.